Η ακμή ενηλίκων θεωρείται χρόνια νόσος. Ένας στους δέκα εμφανίζουν ακμή μετά την ηλικία των 25 ετών, ενώ αρκετά λιγότεροι συνεχίζουν να έχουν ακμή μετά τα 40 χρόνια τους. Ανάλογα με το πότε εμφανίζεται, η ακμή ενηλίκων διακρίνεται σε δύο τύπους:
- Επίμονη ακμή ενηλίκων: συνεχίζεται από την εφηβεία στην ενήλικη ζωή.
- Ακμή όψιμης έναρξης: εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά την ενήλικη ζωή.
Ανάλογα με τα κλινικά χαρακτηριστικά της, η ακμή ενηλίκων χωρίζεται σε:
- Βλατιδοφλυκταινώδη ακμή: μπορεί να είναι από ήπια έως μέτρια με φλεγμονώδεις βλατίδες και κύστεις και με μικρό αριθμό φαγεσώρων.
- Φαγεσωρική ακμή μετά την εφηβεία: παρατηρούνται φαγέσωρες και λίγες φλεγμονώδεις βλάβες σε όλο το πρόσωπο.
Σε αντίθεση με τους εφήβους, οι ενήλικες εμφανίζουν ακνεϊκές βλάβες και κλειστούς φαγέσωρες στο κάτω μέρος του προσώπου, κυρίως στο πηγούνι αλλά και στο λαιμό. Επίσης, η διαφορά εφηβικής και ενήλικης ακμής έγκειται και στα ακόλουθα σημεία:
- Μεγαλύτερη επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής των ενηλίκων.
- Παρουσία ιδιαίτερων κλινικών χαρακτηριστικών.
- Απαραίτητος ο εργαστηριακός και ορμονικός έλεγχος.
- Δύσκολη αντιμετώπιση με τις κοινές θεραπείες.
- Πιθανότητα έντονης αντίδρασης του δέρματος στις τοπικές αγωγές.
Λόγοι που οι ενήλικες εμφανίζουν ακμή
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που η ακμή εκδηλώνεται στους ενήλικες. Μεταξύ αυτών, αναφέρουμε ενδεικτικά:
- Ορμονικές δυσλειτουργίες: αφορούν γυναίκες κατά την έμμηνο ρήση, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κατά την προ-εμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση, όπως και κατά την έναρξη ή μετά από διακοπή αντισυλληπτικών χαπιών.
- Οικογενειακό ιστορικό: όταν υπάρχει γενετική προδιάθεση είναι πιθανό ενήλικα άτομα να εμφανίσουν ακμή.
- Παρενέργειες από λήψη φαρμάκων: στην περίπτωση αυτή, πρέπει ο ασθενής να αναφέρει το πρόβλημα στο γιατρό που το έχει συνταγογραφήσει ώστε να προβεί στην αλλαγή του ή να απευθυνθεί στον δερματολόγο μας για να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την ακμή.
- Στρες: το άγχος θεωρείται πηγή έξαρσης της ακμής. Αυτό συμβαίνει γιατί οδηγεί σε αύξηση της ποσότητας των ανδρογόνων που παράγει το σώμα, τα οποία ευθύνονται για την ενεργοποίηση των σμηγματογόνων αδένων και συνεπώς για την εμφάνιση της ακμής.
- Ακατάλληλα καλλυντικά: θα πρέπει να επιλέγονται καλλυντικά με ενδείξεις όπως: κατάλληλο για δέρμα με ακμή, μη λιπαρό, μη φαγεσωρογόνο.
- Πιθανή ιατρική πάθηση: η ακμή μπορεί να προκύψει ως σύμπτωμα πιθανής ιατρικής νόσου. Όταν η νόσος διαγνωστεί και θεραπευτεί, τότε εξαλείφεται η ακμή.
Η ακμή στους ενήλικες από περίσσεια ανδρογόνων
Η ακμή ενηλίκων μπορεί να εμφανιστεί ή να επιδεινωθεί από την αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων από τα επινεφρίδια ή στις γυναίκες από πλεόνασμα ανδρογόνων στις ωοθήκες. Γενικά, η υπερανδρογοναιμία σε άνδρες και γυναίκες προκαλείται από τα ακόλουθα αίτια:
- Αίτια από λειτουργία επινεφριδίων (άνδρες και γυναίκες)
- Συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων
- Σύνδρομο Cushing
- Όγκοι επινεφριδίων
- Αίτια από λειτουργία ωοθηκών (γυναίκες)
- Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
- Υπερθήκωση ωοθηκών
- Όγκοι ωοθηκών
Αν γυναίκες με ακμή παρουσιάσουν σημάδια αρρενοποίησης, όπως βραχνάδα στη φωνή, ανδρογενετική αλωπεκία ή ανάπτυξη μυϊκής μάζας, τότε ο ιατρικός έλεγχος γίνεται για ανίχνευση όγκου και όχι πολυκυστικών ωοθηκών.
Η διάγνωση της ακμής ενηλίκων
Στις Κλινικές Δερματολογίας, LASER και Πλαστικής Χειρουργικής IQ Skin Clinics, η διάγνωση περιλαμβάνει λεπτομερή δερμοανάλυση με το εξελιγμένο σύστημα Canfield VISIA® ώστε να εντοπιστούν και να αξιολογηθούν με απόλυτη ακρίβεια οι βλάβες του δέρματος και οι ανάγκες της επιδερμίδας. Κατά την κλινική εξέταση, η έμπειρη ομάδα των δερματολόγων μας θα διερευνήσει:
- τον χρόνο έναρξης της ακμής,
- τον τύπο καλλυντικών, καθαρισμού και αντηλιακών,
- την περίπτωση αυτοτραυματισμών στις βλάβες της ακμής,
- την ύπαρξη ακάρεων Demodex folliculorum,
- την πιθανότητα σταφυλοκοκκικής επιμόλυνσης,
- στις γυναίκες, το ορμονικό προφίλ και την πιθανότητα υπερανδρογοναιμίας, κυρίως όταν υπάρχει Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ).
Η θεραπεία της ακμής ενηλίκων
Αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με φωτοθεραπεία, καθώς το καθαρό, ορατό και ζωογόνο φως που εκπέμπει, έχει την ιδιότητα να:
- αναπλάθει τους ιστούς,
- καταπολεμά τους παθογόνους οργανισμούς που προκαλούν ή επιδεινώνουν την ακμή,
- βελτιώνει την υφή του δέρματος.
Στη θεραπεία της ακμής στους ενήλικες σημαντικό ρόλο παίζουν τα ρετινοειδή καθώς επιβραδύνουν τον σχηματισμό φαγεσώρων και βελτιώνουν τις λεπτές γραμμές του δέρματος.
Αν η ακμή παρουσιάζει σοβαρές εξάρσεις ή φλεγμονές, τότε προτείνονται αντιβιοτικά για βραχυπρόθεσμη χρήση και συνδυαστικά με άλλη φαρμακευτική αγωγή. Σε σοβαρές περιπτώσεις, η χορήγηση φαρμάκων γίνεται μόνο μέχρι να ελεγχθεί η ακμή.
Επιπλέον, στη θεραπεία της ακμής συνδράμουν συνδυαστικά διάφορα εξελιγμένα LASER για ακμη τα οποία στοχεύουν το δέρμα σε βάθος κρατώντας ανέπαφη την επιδερμίδα. Κάποια LASER ενεργοποιούν τις πορφυρίνες εντός των βακτηρίων της ακμής για να τα εξαλείψουν. Τα διοδικά LASER ενεργούν στους σμηγματογόνους αδένες για να μειώσουν την παραγωγή σμήγματος, ενώ ορισμένα LASER δραστηριοποιούν την παραγωγή ελαστίνης και κολλαγόνου, βελτιώνοντας την όψη και την υφή του δέρματος χωρίς να προκαλούν δυσχρωμίες.
Το πόσες συνεδρίες χρειάζονται για την θεραπεία και με ποια συχνότητα θα πρέπει να γίνονται, εξαρτάται από τον βαθμό σοβαρότητας της ακμής, τα αίτια που προκαλείται η ακμή και από το πώς ανταποκρίνεται ο ασθενής στη θεραπεία.