Η κυστική ακμή είναι φλεγμονώδης ακμή, διαφορετική από τους άλλους τύπους ακμής, όπως είναι τα μαύρα και τα λευκά στίγματα, καθώς αναπτύσσεται βαθιά μέσα στο δέρμα.
Εμφανίζεται σε άτομα νεαρής ηλικίας αλλά όχι με τον ίδιο βαθμό σοβαρότητας. Αν παρατηρήσετε ερυθρά, οιδηματώδη, επώδυνα σπυράκια στο πρόσωπο ενός ατόμου, τότε ξέρετε ότι πρόκειται για κυστική ακμή. Επιπλέον λόγω του βάθους και της βαρύτητας της φλεγμονής, η κυστική ακμή είναι αυτή που προκαλεί σημάδια και ουλές. Η κυστική ακμή εμφανίζεται συνήθως στο πρόσωπο, αλλά επίσης αναπτύσσεται στην πλάτη, το στήθος, τα μπράτσα και τους ώμους.
Τι προκαλεί την κυστική ακμή;
Οι σμηγματογόνοι αδένες που διατηρούν το δέρμα ενυδατωμένο συνδέονται με τους πόρους, όπου τα τριχοθυλάκια μεγαλώνουν και από όπου τα νεκρά κύτταρα του δέρματος αποβάλλονται. Όλοι οι τύποι ακμής εμφανίζονται όταν οι πόροι φράζουν με σμήγμα και νεκρά κύτταρα. Στην κυστική ακμή, τα βακτήρια που παγιδεύονται βαθιά μέσα στους πόρους του δέρματος προκαλούν φλεγμονή, δηλαδή ερυθρότητα, οίδημα και πόνο.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης κυστικής ακμής. Μεταξύ αυτών είναι η κληρονομικότητα, οι ορμονικές διαταραχές, αλλά και το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι είναι επιρρεπείς στην ακμή. Επειδή η κυστική ακμή συνδέεται με την τεστοστερόνη, οι άνδρες τείνουν να είναι ελαφρώς πιο ευάλωτοι, ενώ στις γυναίκες, η ακμή επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της έμμηνης ρύσης.
Σε ποιους εμφανίζεται η κυστική ακμή;
Η κυστική ακμή συνδέεται στενά με τις ορμόνες. Ωστόσο υπάρχουν γυναίκες και άνδρες γύρω στα 40 που έχουν κυστική ακμή. Μάλιστα, όλο και αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών 30, 40 και 50 ετών με κυστική ακμή.
Στις γυναίκες, οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορούν να προκαλέσουν κυστική ακμή μεταγενέστερα στη ζωή τους. Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, μια ορμονική ανισορροπία όπου το σώμα παράγει περισσότερη τεστοστερόνη, είναι μια άλλη κοινή αιτία της κυστικής ακμής. Επειδή τα λιπώδη κύτταρα μπορούν να μετατρέψουν τις γυναικείες ορμόνες σε αδύναμες αρσενικές, η παχυσαρκία, η οποία συνδέεται επίσης με το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης της κυστικής ακμής. Επιπλέον, η εμμηνόπαυση προκαλεί, σπάνια βέβαια, κυστική ακμή λόγω ορμονικών διακυμάνσεων. Η ορμονικά συνδεδεμένη κυστική ακμή εμφανίζεται συνήθως γύρω από τη γνάθο και το στόμα.
Η διατροφή προκαλεί εξάρσεις στην κυστική ακμή;
Έχουν γίνει πολλές μελέτες για να βρουν τη σχέση διατροφής και ακμής, χωρίς όμως να διαμορφώνουν μια ξεκάθαρη άποψη. Υπάρχουν μελέτες που συσχετίζουν την ακμή με το αποβουτυρωμένο γάλα και τα γλυκά. Ωστόσο, οι ειδικοί ισχυρίζονται ότι η διατροφή δεν επηρεάζει την ακμή στη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων. Το να διατηρείται όμως μία ισορροπία στην κατανάλωση γλυκών είναι ο χρυσός κανόνας όχι μόνο για την ακμή.
Πώς να θεραπεύσετε την κυστική ακμή;
Αν και υπάρχουν φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως το υπεροξείδιο του βενζολίου ή το σαλικυλικό οξύ, την καλύτερη και ασφαλέστερη θεραπεία μπορεί να σας την προτείνει μόνο ο εξειδικευμένος δερματολόγος, ο οποίος μπορεί να διαγνώσει με ακρίβεια τα αίτια, την σοβαρότητα της ακμής και να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα εμφάνισης ουλών ή να τις εξαλείψει.
Καθώς η κυστική ακμή είναι από τις πιο σοβαρές μορφές ακμής, ο δερματολόγος μπορεί να προτείνει χορήγηση αντιβιοτικών, ρετινοειδών, ορμονικών θεραπειών για γυναίκες, συνδυαστικά με φωτοδυναμική θεραπεία (ερυθρό και μπλε μήκος κύματος φωτός σε συνδυασμό με φωτοευαισθητοποιό παράγοντα). Μεταξύ των ρετινοειδών, η ισοτρετινοΐνη θεωρείται ως η πλέον αξιόπιστη θεραπεία για σχεδόν όλους όσους έχουν κυστική ακμή σοβαρής μορφής. Μάλιστα, είναι η μοναδική θεραπεία που μπορεί να οδηγήσει την ακμή σε ύφεση για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, επειδή τα χορηγούμενα φάρμακα μπορεί να έχουν παρενέργειες ή κάποιοι ασθενείς μπορεί να αναπτύξουν ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά, είναι απαραίτητη η τακτική επίσκεψη στον δερματολόγο για παρακολούθηση ή αλλαγή στην προτεινόμενη θεραπεία.
Πώς να αντιμετωπίσετε τις ουλές που προκαλεί η κυστική ακμή;
Υπάρχουν πολλές θεραπείες για την μείωση ή την εξάλειψή τους, όπως τα χημικά πήλινγκ, τα αποφλοιωτικά LASER και το RF Fractional Microneedling. Το πόσες συνεδρίες χρειάζεται να γίνουν καθορίζεται από την μορφή των ουλών. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για εξελιγμένες θεραπείες με θεαματικά αποτελέσματα μετά από λίγες μόλις συνεδρίες. Για πιο σοβαρή μορφή ουλών κυστικής ακμής εφαρμόζεται συνδυαστικά η μέθοδος της ανόρθωσης ουλών.